روغن گیربکس چیست ؟

گیربکس یک محفظه مکانیکی است که استوانه های دندانه دار متصل به هم را نگه می دارد که در محورهای مرکزی می چرخند یا می چرخند. چرخ دنده های اتومبیل معمولاً گیربکس نامیده می شوند، هرچند خودروها معمولاً چرخ دنده های متعددی دارند، مانند درایو عقب و قطعات دیگر که نیاز به کاهش اصطکاک دنده دارند. چرخ دنده ها دارای اشکال مختلفی هستند، مانند طرح های خار، مارپیچ، مورب و کرم. روغن گیربکس روان کننده ای است که اصطکاک و سایش بین چرخ دنده های متحرک و دیگر لوازم یدکی خودرو را کاهش می دهد. انواع روغن گیربکس با سرعت های مختلف چرخ دنده ها و همچنین دمای ایجاد شده توسط اصطکاک بین چرخ دنده ها و توانایی روغن ها در محدود کردن آن درجه حرارت ها تعیین می شود. قبل از هر چیز بهتر است به این سال که روغن گیربکس چیست پاسخ دهیم.

روغن گیربکس چیست ؟

در حالی که کاربرد اصلی روغن دنده در گیربکس های اتومبیل است، این روغن ها به گونه ای ساخته شده اند که تقریباً در هر مکانی که گیربکس یافت می شود استفاده شود.

این به طور طبیعی به این معنی است که آنها به طیف متنوعی از خواص نیاز دارند، زیرا مواد و شرایط متنوع گیربکس ها می تواند تا حد زیادی متفاوت باشد. تعیین دقیق این که کدام روغن برای هر برنامه کاربردی مناسب است دشوار است، به ویژه به دلیل محیط های متفاوتی که در آن استفاده می شود.

چرخ دنده ها در مقایسه با یکدیگر مقدار زیادی گرما و اصطکاک تولید می کنند، به این معنی که روغن برای جلوگیری از آسیب ساینده بین چرخ دنده ها که منجر به تخریب نهایی سیستم می شود، بسیار ضروری است.

اکثریت روغن های دنده ای در بازار به منظور اهداف خودرو، به ویژه برای گیربکس های دستی طراحی شده اند. این روغن ها معمولاً روغن های دنده “جهانی” نامیده می شوند و در حالی که می توانند برای فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرند، اغلب حاوی مواد افزودنی هستند که می تواند برای ماشین آلات مضر باشد.

روغن گیربکس صنعتی

از طرف دیگر روغن های دنده اختصاصی، مخصوص فرآیندهای صنعتی طراحی شده اند و حاوی مجموعه ای متفاوت از افزودنی ها و ترکیبات محافظ هستند.

به طرز عجیبی، روغن های دنده شرایطی هستند که استفاده از روغن های مصنوعی کامل همیشه مطلوب نیست. روغنهای معدنی پایه اغلب در دماهای پایین بهتر از مصنوعی عمل می کنند و به دلیل ضریب ویسکوزیته فشار بیشتر از استحکام فیلم بیشتری برخوردارند.

از طرف دیگر، روغنهای مصنوعی به دلیل افزایش توانایی آنها در مقاومت در برابر اکسیداسیون و تخریب حرارتی در دماهای بالا مطلوب هستند. آنها همچنین می توانند طیف وسیع تری از دمای محیط را با حفظ ویسکوزیته خود کنترل کنند.

تفاوت روغن گیربکس اتوماتیک با دستی

واضح ترین پاسخ به این سوال این است که روغن گیربکس عموماً برای استفاده در جعبه دنده دستی و روغن گیربکس برای گیربکس های اتوماتیک در نظر گرفته شده است. با این حال، مانند همیشه در مورد روان کننده های خودرو، این قانون استثنا دارد. برای درک کامل تفاوتهای بین روغن ها، ابتدا باید تفاوت های کلیدی بین گیربکس ها را بررسی کنیم.

هر دو گیربکس اساساً کار یکسانی را انجام می دهند زیرا به چرخ دنده ها اجازه می دهند سرعت، نیرو و جهت حرکت را کنترل کنند، اما آنها به روش های مختلف به این مهم دست می یابند و بنابراین برای عملکرد صحیح به مایعات پشتیبانی متفاوتی نیاز دارند.

جعبه دنده دستی

چرخ دنده های دستی بر اساس سیستم دو شافت با چرخ دنده کار می کنند که پس از ورود کاربر از طریق کلاچ و چوب دنده به هم متصل می شوند. این بدان معناست که گیربکس دستی گرمای زیادی ایجاد می کند، نیروی زیادی ایجاد کرده و اصطکاک زیادی را برای در کنار هم قرار دادن دو جسم متحرک ایجاد می کند.

به این ترتیب، روغن دنده باید بتواند این چرخ دنده ها را تا حد امکان صاف کند تا از آسیب دیدن قطعات در هنگام جابجایی جلوگیری شود و برای دستیابی به این روغن دنده باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

جعبه دنده خودکار

گیربکس های اتوماتیک در یک سیستم سیاره ای کار می کنند که در آن دنده ها بسته به نیاز موتور به طور خودکار تعویض می شوند. دنده های اتوماتیک کوچکتر هستند و قطعات متحرک بسیار بیشتری نسبت به گیربکس دستی وجود دارد.

به این ترتیب، روانکاری مورد نیاز در سطحی متفاوت از گیربکس دستی است. مایع گیربکس نه تنها باید روغن کاری مناسبی داشته باشد بلکه باید بتواند نیرو را از پمپ روغن به کلاچ هایی که حرکت چرخ دنده ها را کنترل می کنند، منتقل کند. برای دستیابی به این مایع انتقال ، باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

درجه بندی روغن گیربکس

روغن های دنده دارای درجه پایه ای هستند که بیشتر کیفیت آنها را تعیین می کند. در حال حاضر اکثر آنها برای اهداف خودرو منسوخ شده اند و فقط روغن دنده GL-4 و روغن دنده GL-5 در خودروهای مدرن استفاده می شود.

روغن دنده GL-1

این روغن ها در درجه اول برای گیربکس های دستی کم استفاده طراحی شده اند. آنها معمولاً در چنین شرایطی با فشار کم کار می کنند که فقط به حداقل افزودنی ها نیاز است. اصلاح کننده های اصطکاک و افزودنیهای فشار شدید، روغن را از انجام این کار محروم می کند.

روغن دنده GL-2

این روغن های دنده ای برای محورهای نوع کرم دنده ای استفاده می شوند و می توانند افزودنی های اضافی را علاوه بر آنچه در روغن های GL-1 مجاز است ، داشته باشند. آنها هنوز مجاز به استفاده از افزودنیهای فشار شدید نیستند.

روغن دنده GL-3

این روغن ها برای گیربکس های دستی استفاده می شوند که در آن کیفیت روغن GL-1 یا GL-2 کافی نخواهد بود، اما به مقدار بار مورد نیاز یک روغن GL-4 نیاز ندارند. آنها معمولاً برای گیربکس های دستی استفاده می شوند که در شرایط متوسط ​​تا شدید کار می کنند. آنها دارای یک اثر فشار شدید سبک هستند.

روغن دنده GL-4

این روغن ها دارای سطح متوسطی از افزودنی های فشار قوی هستند و رایج ترین روغن دنده در جهان مدرن هستند. اکثر انتقال ها از این نوع روغن استفاده می کنند.

روغن دنده GL-5

این روغن ها دارای میزان زیادی از افزودنی های فشار شدید هستند. آنها در درجه اول با چرخ دنده های هیپوئید و سایر سیستم های بسیار بارگیری استفاده می شوند.

گرانروی و درجه روغن گیربکس

مانند هر روغن تخصصی دیگر، روغن های دنده نیز دارای سیستم درجه بندی خاص خود هستند. برای اهداف خودرو مهم است که به خاطر داشته باشید که نمی توانید روغن موتور را در گیربکس ریخته کنید. در حالی که روغن های موتور برای حداقل فعل و انفعالات با بنزین فرموله شده اند، روغن های گیربکس نیازهای متفاوتی دارند.

دو سیستم درجه بندی جداگانه برای روغن های گیربکس وجود دارد.

برای روغن های دنده جهانی یا خودرو ، دو مجموعه استاندارد وجود دارد. مواردی که برای استفاده در گیربکس ها در نظر گرفته شده اند طبق استانداردهای SAE درجه بندی می شوند. به عنوان مثال ، ممکن است روغن دنده 80W-90 یا روغن دنده 75W-140 را در قفسه ها مشاهده کنید.

مشابه روغن موتور، خواندن اعداد بسیار آسان است. در اصل، اولین شماره روغن چند درجه ای، قبل از W ، عملکرد در 0 درجه سانتی گراد است و عدد دوم عملکرد آن را در 100 درجه سانتی گراد ارزیابی می کند.

بنابراین روغن دنده 75W-140 در دمای 0 درجه سانتی گراد عملکردی مشابه روغن دنده SAE 75 دارد. عملکرد روغنهای تک درجه تنها در 100 درجه سانتی گراد اندازه گیری می شود. روغن های دنده می توانند تقریباً به طور یکنواخت در طیف وسیع عمل کنند ، در حالی که درجه بندی روغن دنده 75W-85 نسبتاً رایج است.

این برای بسیاری از مصرف کنندگان نهایی معنی چندانی ندارد، زیرا آنها فقط می خواهند با راهنمای مالک خودرو مطابقت داشته باشند.

درجه بندی روغن گیربکس صنعتی

با نگاه کردن به روغن گیربکس صنعتی، همه چیز چندان پیچیده نیست. آنها اغلب با یک نمره واحد رتبه بندی می شوند ، اما منحنی متفاوتی نسبت به مواردی است که برای استفاده در خودرو در نظر گرفته شده است.

نمرات ISO بین المللی بر اساس استانداردهای روغنهای مورد استفاده در صنعت توافق شده است. برای مثال ISO 68 در 67.5cSt در دمای 40 درجه سانتی گراد عمل می کند. خواندن نمرات ISO بسیار آسان تر است، زیرا با سنسیته های ویسکوزیته یک ماده در دمای 40 درجه سانتی گراد گره خورده است. آنها اندازه گیری دقیقی نیستند اما نزدیک هستند.

گرانروی و چرخ دنده ها

برخلاف بسیاری از کاربردهای روغن، که در آن لغزندگی بهتر است، بسته به سیستم مورد نظر، چرخ دنده ها نیازهای متفاوتی دارند.

به عنوان یک قاعده کلی، روغنهای با گرانروی بالا برای چرخ دنده های کم سرعت و باردار با سطح ناهموار بهترین هستند. ویسکوزیته بیشتر باعث ایجاد فیلم ضخیم تر، مقاومت بیشتر در برابر سایش و تغییر شکل کمتر چرخ دنده ها با گذشت زمان می شود.

از طرف دیگر روغنهای با ویسکوزیته پایین برای سیستمهای با سرعت بالا با بار کمتر بهترین هستند. آنها یک فیلم نازک تر و خنک کننده بهتر برای مطابقت با سرعت بالاتر گیربکس مورد نظر ارائه می دهند.

مثل همیشه، معمولاً بهتر است دفترچه راهنمای کاربر را مطالعه کنید تا مطمئن شوید هنگام انتخاب روغن خود در مسیر درستی قرار گرفته اید.

مشخصات روغن گیربکس

درست مانند هر روغن تخصصی دیگر، روغن گیربکس نیز نیازهای خاصی دارد و لغزنده نیست و قادر به کنترل گرما و اصطکاک است.

این امر هم برای اهداف صنعتی و هم برای گیربکس های خودرو صادق است. با این وجود، گیربکس ها دارای طیف گسترده ای از طرح ها هستند، به این معنی که شما باید روغن مورد استفاده خود را با نوع خاصی از ماشین آلات مورد استفاده مطابقت دهید.

چسبندگی

در طراحی دنده باز، چسبندگی مورد نیاز است. با نگه داشتن فلز چرخ دنده ها، کف نازکی ایجاد می کند که به جلوگیری از تماس فلز با فلز کمک می کند.

با این حال، این کیفیت می تواند در اکثر طرح های دیگر منفی باشد ، زیرا باعث ایجاد اصطکاک بیشتر می شود و خیلی خنک کننده نیست.

تشکیل امولسیون کم

روغن های چرخ دنده، بیش از تقریباً هر روغن دیگری که معمولاً استفاده می شود، نیاز به امولسیون آب دارند تا بتواند از چرخ دنده ها خارج شود. این بدان معناست که روغنهایی که به راحتی با آب امولسیون می کنند، برخلاف جدا شدن از آن، بسیار نامطلوب هستند.

این کیفیت معمولاً با استفاده از افزودنی ها حفظ می شود. روغنهای چرخ دنده با جداسازی از آب، به جای این که اجازه دهند مایع درون آن امولسیون کند، می تواند به سرعت این مشکل را برطرف کرده تا خوردگی و اکسیداسیون روغن را به حداقل برساند.

این امر به دلایل واضح برای کاربردهای صنعتی بسیار مهمتر از کاربردهای خودرو است.

مهار فوم

به دلیل نحوه عملکرد چرخ دنده ها، تشکیل فوم جدی در هنگام حرکت همه چیز بسیار محتمل است. این بدان معناست که برای جلوگیری از کنترل همه چیز باید از فوم با استفاده از عوامل ضد کف جلوگیری شود.

در حالی که به اندازه عملیات هیدرولیک فاجعه آمیز نیست، فوم هنوز می تواند مانعی در سیستم های دنده ایجاد کند.

حداقل تعامل با اجزاء

در حالی که اکثر روغنهای معدنی با فلزات آهنی تعامل کمی دارند ، اما قطعاتی در هر گیربکس وجود دارد که ممکن است بدون افزودنیهای مناسب با روغنها تعامل داشته باشند. اینها شامل واشرها و مهر و موم های لاستیکی هستند و روغن دنده مناسب باید فرموله شود تا تعامل با آنها نیز به حداقل برسد.

مقاومت در برابر حرارت

روغن های دنده باید در زیر حرارت تولید شده توسط گیربکس مورد نظر ثابت بمانند. در حالی که همه چرخ دنده ها مقداری گرما تولید می کنند ، الزامات مقاومت در برابر حرارت بسته به کاربرد بسیار متفاوت است.

دنده های سریعتر بیشتر از دنده های کندتر گرم می شوند ، اما دنده های کندتر اغلب تحت بارهای بیشتری قرار می گیرند که منجر به فشار و حرارت بیشتر می شود بنابراین ثابت ماندن بسیار مهم است.

روغنی که پایدار نباشد سریعتر تجزیه شده و در مدت زمان کوتاه تری لجن بیشتری در سیستم ایجاد می کند تا روغن با ثبات حرارتی بالاتر. روغن ها حتی برای شدیدترین شرایط موجود هستند ، بنابراین انتخاب مناسب روان کننده ها در ماشین آلات فقط به دنبال یافتن روغن مناسب برای سیستم مورد نظر است.

انواع روغن گیربکس

مانند بسیاری از انواع روغن های تخصصی ، روغن های دنده دارای طیف گسترده ای از افزودنی های مختلف هستند که برای شرایط مختلف طراحی شده اند. در بسیاری از موارد، اشکالاتی در مورد مواد افزودنی وجود دارد، به این معنی که اطمینان از استفاده از بسته افزودنی صحیح در موقعیت مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.

روغن گیربکس R&O

R&O مخفف زنگ زدگی و اکسیداسیون است. این بسته های روغن برای کاهش میزان خوردگی در گیربکس مورد استفاده طراحی شده اند. آنها در درجه ISO 32-320 قرار می گیرند. اکثر روغن های دنده از درجه محافظت در برابر زنگ زدگی و اکسیداسیون برخوردارند، این یکی از بهترین راه ها برای محافظت از گیربکس و افزایش طول عمر روغن است.

روغن های دنده ای ضد زنگ ترکیبات نفتی یا پایه معدنی هستند که دارای مهار کننده های زنگ زدگی هستند. این روغن های گیربکس در دو کلاس مختلف روغن دنده تک درجه و چند درجه تولید می شوند. روغن دنده تک درجه برای استفاده در دماهای “معمولی” خاص طراحی شده است در حالی که روغن دنده چند درجه ای را می توان در دمای گرمتر یا سردتر و همچنین دمای معمولی استفاده کرد. مزیت روغن های دنده جلوگیری از زنگ زدگی این است که عمر چرخ دنده ها را افزایش می دهند در حالی که به چرخ دنده ها اجازه می دهد در دمای بالا کار کنند. این روغن گیربکس بهتر است در گیربکس های کم بار استفاده شود.

محافظت در برابر زنگ باعث می شود چرخ دنده ها و سایر قطعات ماشین آلات با خوردن روغن در سیستم دچار خوردگی نشوند و همچنین مقداری محافظت در برابر رطوبت ایجاد می کند که می تواند به ماشین آلات راه پیدا کند. محافظت در برابر اکسیداسیون، بقایای میکروسکوپی را که به طور حتم از چرخ دنده ها جدا می شوند، از اکسیداسیون داخل روغن دور می کند و طول عمر مفید روغن را افزایش می دهد.

روغنهای دنده فشار قوی

روغن های دنده فشار قوی (EP) به عنوان پایه های مصنوعی یا معدنی طراحی شده اند. نوع روغن گیربکس EP چند درجه بوده و دارای مهار کننده های جلوگیری از زنگ زدگی و افزودنی های ضد کف است که از ضخیم شدن روغن دنده و از دست دادن قابلیت خنک کنندگی آن جلوگیری می کند. عمر روغن گیربکس EP به دلیل همه مواد افزودنی محدود است. این نوع روغن گیربکس بهتر است برای گیربکس هایی استفاده شود که تحت فشار زیادی کار می کنند. فشار زیاد بر روی چرخ دنده ها باعث می شود چرخ دنده ها زودتر فرسوده شوند. روغن دنده EP عمر این گیربکس با تحمل بار بالا را افزایش می دهد.

روغن های دنده فشار قوی طوری طراحی شده اند که گرما و فشار را تا درجه بسیار بالاتری نسبت به انواع دیگر تحمل می کنند. این به طور طبیعی به معنای مواد افزودنی زیادی است و اگر مراقب نوع دستگاهی که قرار می دهند نباشید، می تواند خطرناک باشد. اکثر این عوامل با پایه کلر یا گوگرد ساخته شده اند که می تواند برای برخی فلزات خطرناک باشد. به عنوان مثال، چرخ دنده های برنزی که اغلب در راننده های کرم استفاده می شوند ، می توانند با قرار گرفتن در معرض سطح آنها نرم شوند.

این بدان معناست که آنها باید فقط در صورت درخواست توسط سازنده مورد استفاده قرار گیرند. سایر افزودنی های ضد لباس، مانند محافظ های حاوی روی، برای کاربردهایی که فلزات به راحتی تحت تأثیر کلر یا گوگرد قرار می گیرند ، مطلوب هستند.

روغن گیربکس مرکب

با ترکیب روغن دنده با روغن های چرب، ویسکوزیته روغن دنده را می توان تا حد بسیار بالایی افزایش داد. هنگامی که با مواد افزودنی مناسب ترکیب می شوید، در نهایت با روغن مناسب برای کاربردهای با سرعت پایین و فشار بالا در عین حال که روانکاری بالایی را ارائه می دهید ، به پایان می رسید.

روغن گیربکس مصنوعی

روغن دنده مصنوعی روغن گیربکس شیمیایی است که از پلی آلفاولفین ها (PAO)، روغن های استر یا پلی گلیکول تشکیل شده است. روغن های دنده مصنوعی چند درجه هستند و هرگونه افزودنی پیشگیرانه را به عنوان بخشی از ترکیب آن در نظر گرفته اند. این روغن گیربکس را می توان در دمای بسیار بالا یا پایین کار کرد. از زنگ زدگی و سایش چرخ دنده ها جلوگیری می کند. انواع روغن مصنوعی در گیربکس هایی استفاده می شود که در شرایط غیرمعمول مانند محیط های زیر صفر، آب و هوای مرطوب و هوای گرد و خاکی یا گل آلود استفاده می شود.

چه دمای فوق العاده پایین و چه فوق العاده بالا، روغن های دنده مصنوعی بهترین انتخاب هستند وقتی به شرایطی توجه می کنید که سایر روغن ها به سادگی در آن کار نمی کنند. آنها در طیف وسیعی از ویسکوزیته با روغن های دنده ای در ISO موجود هستند.

کدام روغن گیربکس برای من مناسب است؟

در این مقاله به سوال روغن گیربکس چیست پاسخ دادیم و انواع روغن گیربکس را معرفی کردیم. در حالی که برخی از گیربکس های دستی از روغن های گیربکس به جای روغن دنده استفاده می کنند، در مورد قرار دادن روغن دنده در گیربکس اتوماتیک نمی توان چنین چیزی را بیان کرد. روغن دنده برای این سیستم ها بسیار چسبناک است و باعث مسدود شدن بین اجزاء می شود. روغن های موضوعی پیچیده هستند، اما کاربردهای متنوع آنها یکی از موتورهای محرک صنعت و زیرساخت های مدرن است. حداقل درک اولیه از آنها باید در دستور کار همه باشد. قانون طلایی در مورد مایعات خودرو این است که همیشه از آنچه توسط سازنده توصیه می شود در خودرو استفاده کنید. اگر می خواهید کار تعمیر و نگهداری خودرو را انجام دهید، در مورد مواردی که می توانید در سیستم خود قرار دهید، حتما راهنمای وسیله خود را بررسی کنید.